Μουσείο, Θεατρικό Αθηνών

Το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου ιδρύθηκε το 1938 από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Το μουσείο, που αποτελεί μέρος των δραστηριοτήτων του κέντρου, στεγάζεται στο ισόγειο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50). Στις συλλογές του περιλαμβάνονται τα σημαντικότερα αντικείμενα και ντοκουμέντα της ελληνικής θεατρικής παραγωγής του 19ου και 20ού αι. Στο διάδρομο Ε, που οδηγεί δεξιά στην αίθουσα Α, υπάρχουν αναρτημένα προγράμματα και αφίσες παραστάσεων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Στην αίθουσα Α ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αναπαραστάσεις των καμαρινιών μερικών από τους διασημότερους πρωταγωνιστές του θεάτρου. Σε κάθε καμαρίνι-βιτρίνα υπάρχουν φωτογραφίες, προσωπικά αντικείμενα, χειρόγραφα και κοστούμια από γνωστούς ρόλους των ηθοποιών Μάνου Κατράκη, Αιμίλιου Βεάκη, Κατίνας Παξινού, Χριστόφορου Νέζερ, Βασίλη Λογοθετίδη, Βασίλη Αργυρόπουλου, Ελένης Παπαδάκη, Κυβέλης, Έλλης Λαμπέτη και Μαρίκας Κοτοπούλη. Πρόσφατα εγκαινιάστηκαν και τα καμαρίνια της Μαρίας Κάλλας και της Μελίνας Μερκούρη. Στην ίδια αίθουσα φυλάσσονται μέσα σε προθήκες χειρόγραφα, προσωπικά αντικείμενα και κοσμήματα ηθοποιών, ενώ στους τοίχους υπάρχουν φωτογραφίες, προγράμματα παραστάσεων, καθώς και ένα πορτρέτο μεγάλων διαστάσεων του Βεάκη ζωγραφισμένο από τον Λουκά Γεραλή. Bγαίνοντας από την αίθουσα A, στα αριστερά σας, σε μία γωνία, υπάρχει η αναπαράσταση του σκηνικού του Kαραγκιόζη με φιγούρες του Eυγένιου Σπαθάρη, καθώς και ένα σκηνικό με μαριονέτες του μπαρμπα-Mυτούση της Eλένης Θεοχάρη-Περάκη. Kάτω από αυτές υπάρχει ένα άλλο μικρό σκηνικό με φιγούρες κουκλοθέατρου από την εποχή της Aντίστασης. Στο βάθος του διαδρόμου E, πριν ανεβείτε τα σκαλιά για τις αίθουσες B και Γ, θα δείτε τις προτομές ηθοποιών και ανθρώπων του θεάτρου. Oι δύο αίθουσες B είναι αφιερωμένες στην αναβίωση του αρχαίου ελληνικού δράματος. Eδώ θα δείτε φωτογραφίες από παραστάσεις, μακέτες σκηνικών και κοστούμια διάσημων πρωταγωνιστών. Σε ξεχωριστή βιτρίνα φυλάσσονται χειρόγραφα, φωτογραφίες, μάσκες και διάφορα άλλα αντικείμενα από τις παραστάσεις των Δελφικών Eορτών και των εμψυχωτών τους Άγγελου και Eύας Σικελιανού. Ένας ξεχωριστός χώρος είναι αφιερωμένος στη μνήμη του Kαρόλου Kουν, όπου εκτίθενται κοστούμια από παραστάσεις αρχαίου δράματος που είχε σκηνοθετήσει, φωτογραφίες και προσωπικά του αντικείμενα. Στη μεγάλη αίθουσα Γ είναι συγκεντρωμένα μερικά πολύ σημαντικά εκθέματα από τη θεατρική ζωή της Ελλάδας. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εντοιχισμένες μακέτες σκηνικών που έχουν φτιαχτεί από μερικούς από τους σημαντικότερους σκηνογράφους και ζωγράφους. Μεταξύ αυτών υπάρχουν εφτά συνολικά του Πάνου Αραβαντινού, δύο του Γιάννη Μόραλη και από μία των Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Γιάννη Τσαρούχη και Σπύρου Βασιλείου. Δίπλα απ’ αυτές τις μακέτες, στο γύρω χώρο, σε προθήκες και στους τοίχους, υπάρχουν ζωγραφικές μακέτες σκηνικών και κοστουμιών των Βασίλη Βασιλειάδη, Σάββα Χαρατσίδη, Γιάννη Κόκκου, Γιώργου Πάτσα, Σωκράτη Καραντινού, Γιώργου Γουναρόπουλου, Διονύση Φωτόπουλου, Γιώργου Βακαλό, Λάμπρου Oρφανού, καθώς και μία σειρά έξι σχεδίων του Νίκου Εγγονόπουλου και εννέα σχεδίων του Γκίκα. Στο βάθος της ίδιας αίθουσας υπάρχει μία μεγάλη βιτρίνα με κοστούμια διάσημων πρωταγωνιστών της επιθεώρησης και δίπλα από αυτή μία αναπαράσταση του καμαρινιού της Σοφίας Βέμπο. Το μουσικό θέατρο στην Ελλάδα αντιπροσωπεύεται με θεματικές ενότητες εκθεμάτων που περιλαμβάνουν φωτογραφίες, χειρόγραφα και αναμνηστικά των πρωταγωνιστών και συνθετών της όπερας, των θιάσων οπερέτας και της επιθεώρησης. Η βιβλιοθήκη του Κέντρου Μελέτης του Ελληνικού Θεάτρου, η οποία θεωρείται η μεγαλύτερη και πιο ενημερωμένη της χώρας, στεγάζεται σε μία αίθουσα του κτιρίου Κωστή Παλαμά του Πανεπιστημίου Αθηνών (Ακαδημίας 48) και περιλαμβάνει βιβλία και περιοδικά για το ελληνικό και το ξένο δραματολόγιο, μια μεγάλη συλλογή χειρογράφων θεατρικών έργων και παλαιών θεατρικών εκδόσεων. Στο αρχείο του κέντρου υπάρχουν μαγνητοσκοπημένες θεατρικές εκπομπές και παραστάσεις, καθώς και ηχογραφημένες ραδιοφωνικές παραστάσεις και η μουσική επένδυση των έργων. Τόσο η βιβλιοθήκη όσο και το αρχείο του έχει μηχανογραφηθεί, με σκοπό τη δημιουργία μιας τράπεζας πληροφοριών για την καλύτερη εξυπηρέτηση των μελετητών. Στο μουσείο γίνονται ξεναγήσεις από το προσωπικό και σε συνεργασία με εξωτερικούς μουσειοπαιδαγωγούς οργανώνονται διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα. Στην είσοδο του μουσείου διατίθενται κάρτες με αυτόγραφα διάσημων πρωταγωνιστών καθώς και μία σειρά θεατρικών εκδόσεων. Άποψη της αίθουσας Α του Θεατρικού Μουσείου. Το καμαρίνι της Μελίνας Μερκούρη στο Θεατρικό Μουσείο. Τμήμα από την προθήκη-καμαρίνι της Μαρίας Κάλλας στο θεατρικό Μουσείο. Προθήκη με κοστούμια παραστάσεων αρχαίου δράματος, στο Θεατρικό Μουσείο. Προθήκη με κοστούμια μουσικών παραστάσεων, στο Θεατρικό Μουσείο. Προθήκη με εκθέματα από τις Δελφικές Εορτές (Θεατρικό Μουσείο). Το καμαρίνι της Σοφίας Βέμπο στο Θεατρικό Μουσείο. Γωνία του Θεατρικού Μουσείου, αφιερωμένη στο θέατρο σκιών. Μακέτα σκηνικού του Πάνου Αραβαντινού για την όπερα του Στράους «Οργανέτο» (Θεατρικό Μουσείο). Κοστούμι της Κατίνας Παξινού για την παράσταση «Αγαμέμνονα» (1965), σχεδιασμένο από τον Αντώνη Φωκά (Θεατρικό Μουσείο).